بررسی اثر محافظتی جوانه گندم بر روی هیپوکامپ در موش‌های صحرایی مواجهه شده با سرب

چکیده زمینه: امروزه با افزایش جمعیت انسان و شیوع 20-8 درصدی آلودگی با سرب در جهان و با توجه به نیمه عمر زیستی سرب، با گذشت زمان در بدن تجمع می یابد و باعث اختلالات سیستم عصبی مرکزی می شود و مهمترین اندام هدف سرب مغز می باشد و.با توجه به اثرات سمی‌ سرب  که در سطوح پایین باعث چندین اختلال مانند ضعف، اختلال در توانایی و رفتار فکری و یادگیری کودکان، کاهش حس شنوایی و بینایی، تخریب سلول‌های خاکستری مخچه و هیپوکامپ مغز  می‌شود. و با توجه به ارزش غذایی جوانه گندم این مطالعه بررسی نقش محافظتی جوانه گندم در برابر استرس اکسیداتیو و آسیب های بافتی هیپوکامپ مغز مواجهه شده با سرب را مد نطر قرار می دهد که بسیار مهم می باشد از طرفی، درمان توسط گیاهان داروئی مثل جوانه گندم که سرشار از آنتی اکسیدان‌هایی مثل ویتامین‌های E، تیامین، روی، اسیدهای فنولی، آلکیلوریزورسینول‌ها، اسیدهای آمینوفنول و آمینوبنزوئیک‌ها می‌باشد، می‌تواند مدنظر قرار گیرد. مواد و روش­ها: 30 سر موش صحرایی ماده بالغ نژاد ویستار (20±240 گرم) در 6 گروه شامل: کنترل (بدون درمان)، سرب با دوز 10 میلی‌گرم، عصاره جوانه گندم با دوزهای 100 و 200 میلی‌گرم، سرب همزمان با عصاره جوانه گندم با دوزهای 100 و 200 میلی‌گرم تقسیم شدند. در روز 36 موش­ها آسان کشی و مغزها جدا شدند. پس از تثبیت نمونه­ها، مراحل آب گیری، شفاف­سازی، و قالب­گیری طی شد، قالب­ها با ضخامت 7-5 میکرومتر برش خوردند و توسط H&E رنگ­آمیزی شدند و مورد مطالعه قرار گرفتند. یافته­ها: در 6 گروهی که مورد بررسی قرار گرفت یافته ها در دو دسته تقسیم بندی می شود: 1-  گروههای که نسبت به گروه کنترل کاهش معناداری در تعداد سلول های هرمی در 1CA و تعداد سلول های لایه گرانولار شکنج دندانه ای و همچنین ضخامت لایه های شکنج دندانه ای داشتند 2- گروههای که اختلاف معناداری در تعداد سلول های  هرمی در1CA ، و تعداد سلول های لایه گرانولار شکنج دندانه ای و همچنین ضخامت لایه های شکنج دندانه ای با گروه کنترل نداشتند. بعبارتی در گروه سرب با دوز 20 میلی گرم ، گروه سرب با دوز 20 میلی گرم به همراه عصاره جوانه گندم با دوز 100 میلی گرم ،تعداد سلول های هرمی در 1CA و تعداد سلول های لایه گرانولار شکنج دندانه ای و همچنین ضخامت لایه های شکنج دندانه ای نسبت به سایر گروههای که مورد بررسی قرار گرفت اختلاف معنا داری(کاهش) مشاهده شد. در  گروه­های  سرب با دوز 20 میلی گرم و عصاره جوانه گندم 200          ، عصاره جوانه گندم 100   و عصاره جوانه گندم 200که نسبت به گروه کنترل بررسی شد تغییر معناداری در ضخامت لایه‌های شکنج ‌دندانه‌ای ، تعداد سلول‌های هرمی‌در CA1 و سلول‌های لایه گرانولار مشاهده نشد و  وزن موش در همه گروههای که نسبت به گروه کنترل مورد بررسی قرار گرفته بود کاهش یافته بود و اختلاف معنی داری را نشان داد و همچنین وزن مغز در همه گروههای که مورد بررسی قرار گرفت نسبت به گروه کنترل افزایش معناداری مشاهده شد. نتیجه­گیری: با انجام پژوهش پیش رو مشخص گردید که تجویز استات سرب به میزان 20 میلی گرم وزن بدن میتواند باعث ضایعاتی در هیپوکامپ مغز رت گردد. ضمن اینکه تجویز عصاره جوانه گندم با دوز 200 میلی گرم می‌تواند ضایعات سرب بر روی هیپوکامپ را مهار نماید. در نهایت می‌توان گفت که مصرف عصاره جوانه گندم به دلیل خاصیت ضد استرس اکسداتیو می‌تواند در بهبود ضایعات ناشی از سرب بر روی هیپوکامپ مغز موش صحرایی موثر واقع گردد.عصاره جوانه گندم توانایی جبران ضایعات ناشی از سرب در هیپوکامپ را دارد، که میزان جبران بستگی به دوز تجویزی است.